PIEŚNI PONIEMNIA
PIEŚNI BESKIDU SĄDECKIEGO
Wydawca: Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce, Instytut Muzykologii UW

  Projekt pt. Wykorzystanie efektów badań etnomuzykologicznych w dydaktyce i projektach artystycznych, którego efektem jest niniejsza płyta, był realizowany w 2022 r. w Instytucie Muzykologii UW na Wydziale Nauk o Kulturze i Sztuce, w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" finansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Głównym celem projektu jest popularyzacja badań etnomuzykologicznych oraz dydaktyczno-artystycznego zastosowania efektów tych badań. W projekcie wzięło udział 18 studentek i studentów z Uniwersytetu Warszawskiego oraz jedna absolwentka UW. W jego ramach przeprowadzono 60 godzin warsztatów śpiewu tradycyjnego (w tym 30 godzin zajęć ogólnouniwersyteckich) na podstawie wcześniej nagranego w terenie repertuaru. Następnie praktykowany repertuar muzyczny został zarejestrowany w profesjonalnym studio nagraniowym i wydany w formie płyty CD.

Prezentowany repertuar muzyczny pochodzi z dwóch dosyć odległych od siebie regionów: Poniemnia w Białorusi oraz Beskidu Sądeckiego w Polsce. Wybór geograficzny jest uzasadniony tym, że właśnie w tych regionach pracownicy i studenci IM UW prowadzili etnomuzykologiczne badania terenowe, a zaczerpnięty stamtąd repertuar był wykonywany później przez koordynatorów i/lub uczestników tych objazdów.

Od 2013 r. Anastasiya Niakrasava (IM UW) prowadziła badania etnomuzykologiczne na Grodzieńszczyźnie, a w latach 2015-2016 wspólnie z dr. Łukaszem Smoluchem (IM UAM) koordynowała dwie ekspedycje w Białorusi, w rejonie werenowskim i szczuczyńskim, w których udział brali studenci IM UW i Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW oraz Instytutu Muzykologii UAM. Uczestnicy objazdu nawiązali przy tej okazji współpracę z miejscowymi wykonawcami ludowymi i dwukrotnie wystąpili w miejscowości Werenowo w ramach specjalnie organizowanych koncertów. W kolejnych latach zgromadzony repertuar muzyczny służył m.in. jako materiał dydaktyczny do zajęć ogólnouniwersyteckich Warsztaty pieśni tradycyjnych z "Poniemnia", prowadzonych przez Niakrasavą. W 2022 r. w ramach tego kursu powstał zespół śpiewaczy "Poniemnie", który w kwietniu tegoż roku po raz pierwszy zaprezentował się na scenie BUW podczas koncertu "Tydzień Artystyczny UW". W maju 2022 r. zespół został laureatem konkursu "Stara Tradycja" oraz zdobył Nagrodę Publiczności (ex aequo z zespołem "Baby Borowe"). Od tamtej pory "Poniemnie" kontynuuje swoją działalność artystyczną pod auspicjami Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce UW.

Z kolei prezentowany na płycie CD repertuar z Beskidu Sądeckiego pochodzi z badań terenowych prowadzonych w latach 2018-2019 pod kierunkiem dr. hab. Tomasza Nowaka oraz mgr Anastasiyi Niakrasavej (2018 r.), we współpracy z MCK "Sokół". W 2019 r. uczestnicy objazdu terenowego - studenci IM UW - uświetnili występem artystycznym wykład dr. hab. Tomasza Nowaka na Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Muszynie. Wykonali wówczas pieśni nagrane na tym terenie rok wcześniej. Natomiast w 2020 r., w ramach Koła Naukowego Etnomuzykologii, studenci wystąpili na „Scenie Otwartej UW" z pieśniami ludowymi, w tym z Beskidu Sądeckiego.

Na prezentowanej płycie słuchacz znajdzie zarówno oryginalne wykonania wiejskich śpiewaków, zarejestrowane podczas badań terenowych, jak i współczesne nagrania tradycyjnej muzyki w wykonaniu studentów UW. Wpływ na ostateczny kształt dźwiękowy płyty miała współpraca z kompozytorem i reżyserem dźwięku Tadeuszem Sudnikiem.

Oddając w ręce życzliwego słuchacza to wydawnictwo, mamy nadzieję, że będzie ono nie tylko świadectwem współpracy badawczej i artystycznej młodzieży akademickiej, ale także wyrazem uznania dla wiejskich mistrzów, śpiewaków i śpiewaczek ludowych.